W 2025 roku nastąpi znacząca zmiana w polskim systemie finansowym: wskaźnik WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) zostanie zastąpiony przez WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight). Ta zmiana jest odpowiedzią na potrzebę dostosowania polskiego rynku do globalnych trendów i krytyki dotyczącej WIBOR jako wskaźnika zbyt podatnego na zmiany w polityce pieniężnej. WIBOR od dawna odgrywał kluczową rolę w kształtowaniu kosztów kredytów i innych instrumentów finansowych w Polsce, wpływając bezpośrednio na życie statystycznego Kowalskiego poprzez wpływ na wysokość rat kredytów hipotecznych i innych zobowiązań. Zapowiedź zmiany wskaźnika na WIRON wprowadza nowe wyzwania i możliwości dla instytucji finansowych, inwestorów oraz kredytobiorców, a jednocześnie stanowi odpowiedź na rosnącą potrzebę stabilniejszego i bardziej przewidywalnego środowiska finansowego.
Przyczyny wprowadzenia WIRON
Wprowadzenie WIRON jest odpowiedzią na narastającą krytykę WIBOR, która zintensyfikowała się wraz z dynamicznymi zmianami stóp procentowych i ich wpływem na wysokość rat kredytowych. WIBOR, będąc wskaźnikiem o kluczowym znaczeniu dla całego systemu finansowego w Polsce, stał się tematem debat związanych z jego wrażliwością na zmiany polityki pieniężnej. Nowy wskaźnik WIRON ma na celu wprowadzenie większej stabilności i przewidywalności w kosztach kredytowania, odpowiadając jednocześnie na międzynarodowe regulacje i trendy. Wprowadzenie WIRON jest zgodne z analogicznymi zmianami realizowanymi w innych krajach, takich jak USA, Wielka Brytania czy Szwajcaria, co wpisuje się w globalną tendencję zmiany wskaźników referencyjnych. Nowy wskaźnik ma być wolny od ryzyka pozyskiwania pieniędzy na rynku finansowym, a banki mają dodać do niego marżę kredytową, pokrywającą ryzyko kredytobiorcy.
Proces wprowadzania WIRON
Zgodnie z planem, WIRON ma zostać wprowadzony na rynek finansowy w 2025 roku, co wymagać będzie konwersji istniejących umów i instrumentów stosujących WIBOR na nowy wskaźnik. Już od grudnia 2022 r., uczestnicy rynku mogą stosować WIRON w nowych instrumentach finansowych, a od 2023 r. banki będą mogły wprowadzać kredyty oparte na tym indeksie. Aby umożliwić tę zmianę, w czwartym kwartale 2022 roku Administrator indeksu WIRON (GPW Benchmark) zamknął proces dostosowawczy, zapewniając dostępność indeksu i publikując stosowną dokumentację. Zmiana ta jest uznawana za kluczową w kontekście rozpowszechnienia indeksu na rynku międzynarodowym, co przyczyni się do rozwoju rynku instrumentów finansowych stosujących nowy wskaźnik referencyjny.
Charakterystyka WIRON
WIRON, będący wskaźnikiem referencyjnym overnight, bazuje na danych reprezentujących transakcje overnight, co oznacza, że jego wartość jest ustalana na podstawie faktycznych transakcji na rynku depozytowym odbywających się w ciągu jednej nocy. Dzięki temu, WIRON ma być bardziej odporny na spekulacje i wahania rynkowe, co czyni go bardziej stabilnym i przewidywalnym wskaźnikiem. W porównaniu do WIBOR, który jest kwotowany w cyklu 3 lub 6 miesięcznym, WIRON będzie wskaźnikiem jednodniowym, co oznacza, że wysokość raty kredytowej będzie znana w dniu spłaty, na podstawie dziennego wskaźnika rynkowego. Ta zmiana ma potencjalnie zmniejszyć ryzyko znaczących wahnięć w oprocentowaniu kredytów.
Wpływ WIRON na kredytobiorców
Wprowadzenie WIRON może mieć różnorodne skutki dla kredytobiorców. Z jednej strony, dzięki większej stabilności i przewidywalności wskaźnika, raty kredytów mogą być bardziej stabilne, co jest korzystne dla kredytobiorców. Jednakże, charakterystyka WIRON jako wskaźnika jednodniowego może również wprowadzać pewną niepewność, gdyż wysokość raty będzie znana dopiero w dniu jej spłaty, co może być źródłem stresu dla niektórych kredytobiorców. Kredytobiorcy muszą być przygotowani na to, że raty kredytów mogą nieznacznie się różnić w każdym miesiącu, w zależności od aktualnego poziomu wskaźnika WIRON.
Niewiadome i wyzwania związane z wprowadzeniem WIRON
Chociaż plan wprowadzenia WIRON jest już ustalony, pozostają pewne niewiadome i wyzwania związane z jego implementacją. Proces ten wymaga dostosowania systemów rozliczeń i obrotu, a także tabel odsetkowych do nowego wskaźnika referencyjnego. Ponadto, konieczna będzie praca nad oprocentowaniem obligacji czy emisjami własnymi banków. Warto również zauważyć, że zmiana wskaźnika może nastąpić dopiero po wyborach, a w związku z tym istnieje możliwość, że zmiany polityczne mogą wpłynąć na decyzje dotyczące wprowadzenia WIRON.
W kontekście wprowadzenia WIRON, ważne jest również uwzględnienie, jak ta zmiana wpłynie na koszty utrzymania nieruchomości, w tym na kredyty hipoteczne, co może być istotne dla oceny świadectwa energetycznego mieszkania, odzwierciedlającego jego efektywność energetyczną i potencjalne koszty eksploatacji.
Zmiana wskaźnika referencyjnego z WIBOR na WIRON stanowi ważny krok w kierunku modernizacji polskiego systemu finansowego, mając na celu wprowadzenie większej stabilności i przewidywalności w oprocentowaniu kredytów i innych produktów finansowych. Wprowadzenie WIRON odpowiada na potrzebę większej transparentności i odporności na wahania rynkowe, co ma służyć zarówno instytucjom finansowym, jak i kredytobiorcom. Jednakże, wprowadzenie nowego wskaźnika wiąże się z wyzwaniami i niewiadomymi, które mogą wpłynąć na finalny kształt i skuteczność implementacji WIRON.
